Mekanik preslerde paralellik, merkezden kaçık yüklemeler ve kızaklar

1. Merkezden kaçık yük koşullarında pres paralelliğinin korunmasını etkileyen ana pres tasarım öğeleri nelerdir?

Strok boyunca merkezden kaçık yüklemeye karşı koyan iki ana pres tasarım öğesi, basınç noktaları ve pres kılavuzlarıdır. Her ikisi de, tutarlı parça kalitesi ve takım ömrü için kritik önem taşır. Sadece alt ölü merkezde değil, tüm çalışma stroku boyunca paralelliği korumada önemli bir rol oynar.

2. Pres koç bağlantı noktalarının sayısı ve konumu paralelliği nasıl etkiler?

Basınç noktası veya koç-biyel bağlantı noktası olarak adlandırılan bölge, merkezden kaçık yüklemelere karşı koçun destek aldığı en önemli noktadır. Presler tipik olarak bir, iki veya dört basınç noktasına göre tasarlanır. Genel olarak tasarımda basınç noktası, tabla boyu soldan sağa 1,5 m'yi aştığında birden ikiye, önden arkaya 2 m'yi aştığında ikiden dörde çıkacaktır. Tek basınç noktalı presler, özellikle C tipi presler, daha küçük ve daha az karmaşık kalıplar için sanayide yaygın olarak kullanılırken, iki ve dört basınç noktalı presler ise, büyük progresif veya transfer kalıplarını basarken kaçık yüklerin basınç noktaları arasında merkezlenmesine imkan tanır. Bu, merkez dışı yüklemenin olumsuz etkilerini azaltabilir. Bağlantı noktaları arasındaki mesafe çok önemlidir; aralarındaki mesafe ne kadar büyükse, presin merkez dışı yüklere karşı direnci o kadar büyük olacaktır. Geniş bağlantı aralığı, yükün çoğunu noktalar arasına yerleştirir ve basınç noktalarının aynı doğrultuda bileşke moment oluşturmasını önler.

Kaçık yüklemelerde biyel kolları arasındaki mesafenin önemi ve pres paralelliği

3. Piyasada bulunan kılavuzlama sistemleri nelerdir?

Kılavuzlama sistemleri tipik olarak dört, altı veya sekiz yüzeyden kılavuzlama içerebilir. Tarihsel olarak, bu kılavuz kayar kızaklar, hidrodinamik olarak yağlanan lineer bronz kama gömleklerle donatılmıştır. Son zamanlarda yeni olarak, bronz gömlek sisteminde gerekli olan boşlukları ve yağlamayı ortadan kaldıran makaralı kılavuz sistemleri kullanılmaya başlamıştır. Kalıp kılavuz kolonları ve burçları, kalıbın yapımı, bakımı ve ayarlanması sırasında kullanılması gerekli olmakla birlikte; presleme işlemi için birincil kılavuz sistemi olmak için yeterli mukavemete sahip değildir ve iyi bir pres uygun bir kılavuzlama sistemi tarafından desteklenmezlerse hem kalıp hem de pres kayar kızakları kısa süre içerisinde hasar görecektir.

Pres koçu kılavuz yapısı ve kılavuzlar arası boşluk

4. Kayar kızak kılavuzunun nokta sayısının yanı sıra, kılavuzların paralelliği etkileyen diğer özellikleri nelerdir?

Merkezden kaçık yükler, koçu döndürmeye çalışır ve böylece yüksek yükleme olan tarafındaki kılavuzların alt kısmına ve düşük yükleme olan tarafındaki kılavuzların üst kısmına artan basınç uygular. En uygun direnci sağlamak için, kızak sisteminde azaltılmış veya sıfır boşluğa sahip olmak önemlidir. Ek olarak, kayar kılavuzların üstü ve altı arasındaki mesafenin artması, yüklere karşı burulma direncini artırır.

5. Makaralı kılavuz sistemlerinin bazı özellikleri ve faydaları nelerdir?

Sıfır boşluklu bir sistemin sağladığı fayda, merkezden kaçık yüklere karşı direnç, iyileştirilmiş parça kalitesi ve takım ömrüdür. Makaralı kılavuzlar ayrıca kılavuz yüzeylerindeki pres yağlama ihtiyacını da ortadan kaldırır. Bu, pres ve kalıp yağlayıcılarının çapraz kontaminasyonunun ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanır. Çapraz kontaminasyonun ortadan kaldırılması, yatak ve burç arızaları dahil olmak üzere önemli pres bakım sorunlarını önleyebilir. Kayar kılavuz sistemlerinde kullanılan yağlamanın ortadan kaldırılması, kirlenmenin maliyetli hurdalara neden olabileceği; paslanmaz çelik, fırçalanmış ve parlatılmış alüminyum ve önceden kaplanmış malzemeleri preslerken de faydalı olabilir.

Mekanik preslerde paralellik

Emrah Demirezen

Metal Şekillendirme Uzmanı- Pres Tasarımcısı

emrahdmrzn@gmail.com